Engelli Emeklilik Rehberi

Engelli Emeklilik Rehberi

Engelli bireylerin çalışma hayatında yaşadığı zorlukları hafifletmek ve sosyal güvence hakkını korumak amacıyla Türkiye’de erken emeklilik ve vergi indirimiyle emeklilik gibi özel düzenlemeler uygulanmaktadır. Bu yazımızda engelli emeklilik şartları, başvuru süreci, gerekli belgeler ve hesaplama yöntemleri hakkında en güncel bilgileri bulabilirsiniz.

Engelli Emeklilik Nedir?

Engelli emeklilik, çalışma gücünde belirli bir oranda kayıp yaşayan bireylerin, normal emeklilik yaşını beklemeden emekli olabilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu uygulama, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından düzenlenir ve çalışanların bağlı olduğu sigorta koluna (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı) göre farklı şartlar içerir.

Engelli Emeklilik Türleri

Türkiye’de engelli bireyler için iki temel emeklilik modeli bulunur:

Okudunuz mu?

Engelli Kimlik Kartı Başvuru

Vergi İndirimi Yoluyla Emeklilik (SSK’lılar için)

Çalışan engelli bireyler, vergi indirimi hakkı kazanarak yaş şartı olmadan emekli olabilirler. Bunun için en az %40 engel oranı olan bireyler, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen vergi indirimi belgesini almalıdır.

Malulen Emeklilik

Çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden bireyler için geçerlidir. Ancak malulen emekli olabilmek için, kişinin bu rahatsızlığı sigorta girişinden sonra yaşaması gerekir. Doğuştan engeli olanlar bu kapsamda değil, erken emeklilik hakkı kapsamında değerlendirilir.

Engelli Emeklilik Şartları (2025)

Engelli bireylerin emeklilik şartları, engellilik oranına ve sigorta başlangıç tarihine göre değişmektedir.

SSK (4A) Engelli Emeklilik Şartları

Not: 2008 sonrası sigortalı olanlarda kademeli sistem uygulanır; engel oranı ve prim gün sayısı SGK tablosuna göre belirlenir.

Bağ-Kur (4B) Engelli Emeklilik Şartları

Bağ-Kur’lular için vergi indirimi değil, engellilik oranına göre erken emeklilik uygulanır.

• %60 ve üzeri engeli olanlar: 15 yıl / 3960 prim günü
• %50-59 arası engeli olanlar: 16 yıl / 4320 prim günü
• %40-49 arası engeli olanlar: 18 yıl / 4680 prim günü

Memurlar (4C) İçin Engelli Emeklilik

Kamu çalışanları (memurlar), 5510 Sayılı Kanun’un 28. maddesi kapsamında yaş şartı olmadan emekli olabilir.

Engel Oranı Nasıl Belirlenir?

Engelli emeklilik için en kritik unsur engellilik oranıdır. Bu oran, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş hastaneler tarafından verilen Engelli Sağlık Kurulu Raporu ile belirlenir.

• Rapor, “Engellilik Değerlendirmesi Yönetmeliği” esas alınarak hazırlanır.
• En az %40 oranında engel raporu bulunan bireyler erken emeklilikten faydalanabilir.
• Raporlar, e-Devlet ve e-Nabız üzerinden görüntülenebilir.

Vergi İndirimiyle Emeklilik Süreci (SSK)

• Engelli Sağlık Kurulu Raporu alınır.
• Çalışılan kurum aracılığıyla veya doğrudan vergi dairesine başvuru yapılır.
• Rapor, Gelir İdaresi Başkanlığı Merkez Sağlık Kurulu tarafından onaylanır.
• Onaylı “Vergi İndirimi Belgesi” SGK’ya sunulur.
• SGK, başvuru sahibinin prim gün sayısını ve sigortalılık süresini inceler.
• Şartlar sağlanıyorsa yaş beklemeden emeklilik işlemi yapılır.

Engelli Emeklilik Başvurusu Nasıl Yapılır?

Emeklilik başvurusu SGK Müdürlüklerine yapılır. Başvuru esnasında aşağıdaki belgeler istenir:

• Engelli sağlık kurulu raporu
• Vergi indirimi belgesi (SSK’lılar için)
• Kimlik fotokopisi
• Sigorta hizmet dökümü
• Emeklilik talep dilekçesi

Başvurular şahsen veya E-Devlet üzerinden “Emeklilik İşlemleri” menüsünden de yapılabilir.

Engelli Emeklilik Maaşı Hesaplama

Engelli emeklilik maaşı, kişinin çalışma yılı, prim sayısı ve kazanç ortalamasına göre değişir.

2025 yılı itibarıyla ortalama maaş aralığı:

• %40 – %49 engel oranı: 12.000 – 16.000 TL
• %50 – %59 engel oranı: 13.500 – 17.500 TL
• %60 ve üzeri:                    15.000 – 19.000 TL

Maaş miktarı, 2025 SGK taban emekli maaşı ve prim katsayılarına göre farklılık gösterebilir.

Malulen Emeklilik ile Farkı Nedir?

Emekli Olan Engellilere Sağlanan Haklar

Engelli emekliler, maaşlarının yanı sıra bazı ek haklardan da yararlanabilir:

• Ücretsiz şehir içi ulaşım
• Elektrik ve su faturasında indirim
• Emlak vergisi muafiyeti
• Kamu kurumlarında öncelikli hizmet
• Sosyal yardımlarda öncelik (örneğin bakım maaşı, eğitim desteği)

Sonuç:

Engelli emeklilik sistemi hem erken emeklilik hem de sosyal güvencenin korunması açısından büyük bir kolaylık sağlar. Doğru belge, zamanında başvuru ve güncel mevzuat takibiyle engelli bireyler yaş beklemeden emeklilik hakkını elde edebilir.

Unutmayın: Her engel, doğru bilgiyle aşılır. Sosyal haklarınızı bilmek, daha güçlü bir yaşamın anahtarıdır.

Engelli Destek Rehberleri kategorisindeki tüm yazılarımıza BURADAN ulaşabilirsiniz.

Bizlere ulaşmak için İletişim