Toplumda Engellilik Algısı

Toplumda Engellilik Algısı

Toplumda engellilik algısı, bireylerin sosyal yaşama katılımını, eğitim ve istihdam fırsatlarını doğrudan etkiler. Bu nedenle, doğru bir engellilik anlayışı geliştirmek, herkes için daha adil ve kapsayıcı bir yaşamın temelini oluşturur. Engellilik, yalnızca fiziksel ya da zihinsel bir farklılık değil; aynı zamanda toplumun bu farklılığa nasıl yaklaştığıyla da şekillenen bir durumdur.

Engellilik Algısının Tarihsel Gelişimi

Geçmişte engellilik çoğu kültürde bir “kusur” veya “yardıma muhtaçlık” durumu olarak görülürdü.
Zamanla sağlık, eğitim ve insan hakları alanındaki gelişmelerle bu bakış açısı değişmeye başladı.
Bugün engellilik, “bireyin değil, toplumun erişilebilirlik eksikliğinin bir sonucu” olarak tanımlanmaktadır.
Yani asıl engel, bireyin değil toplumun ön yargıları ve yetersiz sistemleridir.

Günümüzde Toplumsal Yaklaşımlar

Ne yazık ki, toplumda hâlâ “acınacak”, “yardıma muhtaç” veya “farklı” gibi yanlış kalıplar sürmektedir.
Bu tür algılar, engelli bireylerin potansiyellerini ortaya koymalarının önünde görünmez duvarlar oluşturur.
Oysa engelli bireyler günümüzde sanat, spor, bilim ve iş dünyasında büyük başarılara imza atmaktadır.

Okudunuz mu?

Ailelerin Engelli Bireylere Yaklaşımı

Toplumda algının değişmesi için en önemli adım

Empati, Eğitim ve eşitlik hakları

Eğitim ve Medyanın Rolü

Eğitim kurumları, engellilik konusundaki farkındalığın oluşmasında kilit rol oynar. Okullarda kapsayıcı eğitim modellerinin benimsenmesi, çocukların küçük yaşlardan itibaren farklılıkları kabullenmelerini sağlar.

Ayrıca medya diziler, haberler, reklâmlar engelli bireyleri “kahraman” veya “mağdur” olarak değil, hayatın doğal bir parçası olarak yansıttığında toplumsal bilincin güçlenmesine etki edecektir.

Doğru Dil Kullanımı

Kelimeler algıyı şekillendirir. Bu yüzden doğru dil kullanımı çok önemlidir.

Örneğin:

Günlük hayatta kullandığınız kelimeleri özenle seçmeye özen göstermeliyiz. Özellikle “Sakat”, “özürlü”, “yardıma muhtaç” gibi ifadeleri kullanmamaya gayret etmelisiniz. Bu kelimelerin yerine “engelli birey”, “görme engelli”, “işitme engelli” gibi saygılı ifadeler tercih etmeye özen göstererek başlamalıyız.

Erişilebilirlik ve Sosyal Katılım

Toplumda engellilik algısını değiştiren en güçlü unsurlardan biri erişilebilir hakkıdır. Erişilebilirlik hakkı sadece engelli bireyler için değil tüm insanlar için gereklidir. Kaldırımlar, toplu taşıma, dijital platformlar, kamu binaları herkes için erişilebilir hale geldiğinde, engelli bireyler toplumsal hayatta daha görünür olacaktır. Görünürlük ise algının dönüşmesini sağlayacaktır.

Toplumda Farkındalık Yaratmanın Yolları

• Okullarda engellilik farkındalığı hakkında etkinliklerin düzenlenmesi
• Belediyeler ve STK’lar erişilebilirlik projelerine öncelik verilmesi
• Yazılı ve Görsel Medya kurumları, engelli bireylerin başarı hikâyelerine daha fazla yer vermeli,
• Her birey kendi ve çevresi ile birlikte önyargılarla mücadele etmelidir.

Sonuç:

Toplumun engellilik algısı değiştikçe, engelli bireylerin yaşam kalitesi de artar. Bu yüzden engelli bireyleri “yardıma muhtaç kişiler” olarak değil, topluma katkı sunan, üretken bireyler olarak görmek hem insan haklarının hem de toplumsal gelişimin bir gereğidir.

Unutmayalım…

“Asıl engel, insanların kesin olan önyargılarıdır.”

Aile ve Toplum kategorisindeki tüm yazılarımıza BURADAN ulaşabilirsiniz.

Bizlere ulaşmak için İletişim