Engelli Öğrenciler İçin Eğitim Destek Programı

Engelli Öğrenciler İçin Eğitim Destek Programı

Eğitim hakkı, her bireyin toplumsal yaşama tam ve eşit katılımının temelidir. Engelli öğrencilerin eğitim hayatına erişimini kolaylaştırmak ve fırsat eşitliği sağlamak amacıyla Türkiye’de birçok devlet kurumu, belediye ve vakıf tarafından çeşitli eğitim destek programları yürütülmektedir.

Bu yazımızda, engelli öğrenciler için sağlanan burs, araç-gereç desteği, özel eğitim imkanları ve başvuru süreçlerini detaylı biçimde bulabilirsiniz.

Eğitim Destek Programı Nedir?

Engelli öğrenciler için eğitim destek programı; eğitim hayatında engel nedeniyle oluşabilecek zorlukları ortadan kaldırmak amacıyla verilen maddi, teknik ve akademik destekleri kapsar.

Okudunuz mu?

Üniversite Yerleştirme Kılavuzu 2025

Bu destekler;

• Okul öncesinden üniversiteye kadar her düzeyde,
• Engel türüne ve ihtiyaca göre planlanır,
• Eğitimde erişilebilirlik, kapsayıcılık ve eşitlik ilkesine dayanır.

Devlet Tarafından Sağlanan Eğitim Destekleri

Türkiye’de engelli öğrencilerin eğitim sürecinde yararlanabileceği çeşitli resmî destek programları bulunmaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Destekleri

• Kaynaştırma Eğitimi: Engelli öğrenciler, akranlarıyla birlikte eğitim görebilir.
• Destek Eğitim Odaları: Bireysel veya küçük gruplar halinde özel eğitim verilir.
• Evde Eğitim Hizmeti: Okula gidemeyen öğrenciler için öğretmenler evde eğitim sağlar.
• Özel Eğitim Uygulama Okulları: Zihinsel veya bedensel engeli olan öğrenciler için özel müfredat uygulanır.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Üniversiteler

• Her üniversitede Engelli Öğrenci Birimi (EÖB) bulunur.
• Ders materyali, sınav düzeni ve ulaşım gibi konularda destek sağlanır.
• Bazı üniversiteler burs, bilgisayar, tablet veya özel araç desteği verir.
• Erişilebilir kampüsler için YÖK tarafından “Engelsiz Üniversite Ödülleri” dağıtılır.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı

• Engelli öğrenciler için eğitim yardımı ve taşıma desteği sağlar.
• Düşük gelirli ailelere, çocuklarının okula devamı için nakdi destek verilir.
• Eğitim Materyali Yardımı kapsamında defter, kırtasiye ve teknolojik cihaz desteği sunulur.

Burs ve Maddi Destek İmkanları

Engelli öğrenciler için çok sayıda burs ve yardım programı mevcuttur. Bu burslar genellikle engel oranı, eğitim düzeyi ve gelir durumuna göre belirlenir.

KYK (Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü)

• Engelli öğrenciler, KYK burslarına öncelikli kontenjan ile başvurabilir.
• %40 ve üzeri engelli raporu bulunan öğrenciler, geri ödemesiz burs hakkına sahiptir.

Belediyeler ve Vakıflar

• Birçok belediye, engelli öğrencilerin eğitim giderlerini karşılamak için burs veya ulaşım desteği sunar.
• İstanbul, Ankara ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri’nin eğitim yardım programları.
• Vakıflar Genel Müdürlüğü ve çeşitli sivil toplum kuruluşları da engelli öğrencilere burs sağlamaktadır.

Özel Kurum ve Dernek Bursları

• Türkiye Engelliler Konfederasyonu,
• Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği (TOFD),
• Altı Nokta Körler Derneği,
• Otizm Dernekleri Federasyonu (ODFED) gibi kuruluşlar eğitim bursu ve araç-gereç desteği verir.

Eğitimde Teknolojik Destekler

Engelli öğrencilerin öğrenme sürecini kolaylaştırmak amacıyla devlet ve üniversiteler tarafından çeşitli teknolojik destekler sağlanır.

• Görme engelliler için ekran okuyucu yazılımlar (NVDA, JAWS)
• İşitme engelliler için altyazılı video dersler ve işaret dili tercümesi
• Bedensel engelliler için uyarlanabilir klavye ve bilgisayar setleri
• Erişilebilir uzaktan eğitim platformları

Özellikle üniversitelerde Engelli Öğrenci Birimleri, bu cihazların temininde ve kurulumunda destek sağlar.

Ulaşım ve Barınma Desteği

Engelli öğrencilerin okula erişimi için hem devlet hem yerel yönetimler tarafından özel destekler sunulur.

• Ücretsiz veya indirimli ulaşım kartı
• Taşımalı eğitim hizmeti
• Yurtlarda erişilebilir oda düzenlemeleri
• Üniversite kampüslerinde asansör, rampa ve özel otobüs hizmetleri

Başvuru Süreci

Engelli öğrencilerin eğitim desteğinden yararlanabilmesi için bazı belgelerle başvuru yapması gerekir.

Gerekli Belgeler:

• Engelli sağlık kurulu raporu
• Öğrenci belgesi
• Kimlik fotokopisi
• Gelir belgesi (burs başvuruları için)
• Varsa başarı veya ihtiyaç durumu belgesi

Başvuru Yapılabilecek Kurumlar:

• Okul yönetimi / Üniversite öğrenci işleri
• İl / İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri
• Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü
• Belediyelerin sosyal hizmet birimleri
• Vakıflar Genel Müdürlüğü

Eğitimde Haklar ve Mevzuat Dayanakları

Engelli öğrencilerin eğitim hakkı, aşağıdaki yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır.

• 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1739 Sayılı Kanun)
• Yükseköğretim Kanunu (2547 Sayılı Kanun)
• Birleşmiş Milletler Engelli Hakları

Bu mevzuatlar, hiçbir engelli öğrencinin eğitimden dışlanamayacağını ve gerekli uyarlamaların yapılmasının zorunlu olduğunu belirtir.

Eğitimde Eşitlik ve Katılımın Önemi

Eğitim sadece akademik bir süreç değil, aynı zamanda bağımsız yaşamın ve toplumsal katılımın temelidir. Engelli bireylerin desteklenmesi, toplumun her alanında eşit fırsatların sağlanması anlamına gelir.

Bu nedenle her eğitim kurumunun görevi, öğrencinin engeline değil, potansiyeline odaklanmak olmalıdır.

Sonuç:

Engelli öğrenciler için eğitim destek programları, fırsat eşitliği sağlamanın en güçlü aracıdır. Devletin sunduğu desteklerin yanı sıra, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin katkılarıyla her yıl binlerce öğrenci daha nitelikli bir eğitim sürecine katılmaktadır.

Eğitim ve İstihdam kategorisindeki tüm yazılarımıza BURADAN ulaşabilirsiniz.

Bizlere ulaşmak için İletişim