Engelliler İçin Diş Tedavisi Hakları

Engelli bireylerin ağız ve diş sağlığına erişimi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde hem yasal düzenlemelerle hem de kamu hizmetleriyle güvence altına alınmıştır. Bu yazımızda, engelli bireyler için sunulan ücretsiz diş tedavisi hakları, evde sağlık hizmetleri, randevu kolaylıkları, haklar ve başvuru süreçleri detaylı şekilde ele aldık.

Engelliler İçin Diş Tedavisi Hakları Nelerdir?

Türkiye’de engelli bireyler, sosyal devlet ilkesi gereği birçok özel hakka sahiptir. Ağız ve diş sağlığı konusunda verilen başlıca haklar:

• Ücretsiz diş tedavisi ve protez hizmeti (belirli durumlarda)
• Evde ağız ve diş sağlığı hizmeti
• Hastanelerde öncelikli muayene ve işlem hakkı
• Sedasyon ve genel anestezi altında diş tedavisi
• Özel ihtiyaçlı bireyler için özel klinik ve ekipman kullanımı
• Engelli raporu olan bireyler için randevu kolaylıkları
• SGK kapsamında maddi destek ve ödeme kolaylıkları

Ücretsiz Diş Tedavisi Kimlere Sağlanır?

SGK ve Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği koşullara göre ücretsiz tedavi kapsamında olan gruplar:

Okudunuz mu?

Engelli Sağlık Kurulu Raporu Nasıl Alınır?

• En az %40 ve üzeri engelli sağlık kurulu raporu olanlar
• Engelli yakını olup bakıma muhtaç bireyler
• Sürekli engelli aylığı alanlar
• Evde bakım maaşı alan ağır engelliler
• 18 yaş altı engelli çocuklar

Ücretsiz sağlanan hizmetler

• Diş çekimi
• Dolgu
• Kanal tedavisi
• Diş taşı temizliği
• Protez (bazı modeller fark ücreti gerektirebilir)
• Ağız içi muayene
• Acil diş tedavileri

Engellilere Özel Diş Tedavisi Merkezleri

Türkiye’de birçok devlet hastanesinde “Özel Gereksinimli Bireyler Diş Kliniği” bulunmaktadır. Bu kliniklerde:

• Sedasyon destekli tedavi
• Genel anestezi altında işlem
• Hareket bozukluğu, otizm, down sendromu, zihinsel engel gibi durumlara uygun ekipman
• Sedatif ortam ve özel muayene odaları sağlanır.

Bu klinikler özellikle:

• Otizmli bireyler
• Zihinsel engelli bireyler
• Cerebral palsy hastaları
• Ciddi iletişim/birlikte hareket bozukluğu olan kişiler için büyük kolaylık sağlar.

Sedasyon ve Genel Anestezi ile Diş Tedavisi

Engelli bireylerin bir kısmı standart koltukta tedavi alamayabilir. Bu durumlarda SGK tarafından karşılanan:
Sedasyon (hafif uyutma) ve Genel anestezi (ameliyathane ortamında uyutularak tedavi) uygulanabilmektedir.

Hangi durumlarda uygulanır?

• Tedavi sırasında iletişim kurulamıyorsa
• Korku ve kaygı düzeyi çok yüksekse
• Fiziksel engel nedeniyle ağızın sabit tutulması mümkün değilse
• Autizm spektrumunda direnç durumu mevcutsa

Nereye başvurulur?

• Ağız ve Diş Sağlığı Hastaneleri → “Genel Anestezi ve Sedasyon” birimleri
• Üniversite hastaneleri → Ağız Diş Çene Cerrahisi bölümleri
• Evde Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti (Evde Sağlık Birimi)
• Ağır engelli olup hastaneye gidemeyen bireyler için Sağlık Bakanlığı evde diş tedavisi hizmeti sunmaktadır.

Evde yapılabilen işlemler:

• Muayene
• Basit dolgu
• Diş çekimi
• Ağız içi temizlik
• Protez ölçüsü (bazı illerde)

Başvuru Nasıl ve Nereye Yapılmalıdır.

• ALO 182 (MHRS) → “Evde sağlık hizmeti talebi”
• Bulunduğunuz ilin İl Sağlık Müdürlüğü Evde Sağlık Hizmetleri Birimi
• E-Devlet → “Evde Sağlık Hizmeti Başvurusu”

Hastanelerde Engellilere Tanınan Öncelikler

Tüm kamu hastanelerinde:

• Engelli bireylere öncelikli muayene
• Randevusuz işlem kolaylığı (acil durumlarda)
• Poliklinik ve danışmalarda sıra önceliği
• Refakatçi hakkı tanınmıştır.

Mevzuat:“Engelli Hastalara Yönelik Ağız ve Diş Sağlığı Hizmet Yönetmeliği”

SGK’nın Karşıladığı Ücretler ve Protez Hakları

SGK, engelli bireylere verilen protez ve tedavilerin büyük kısmını karşılamaktadır.

Karşılanan işlemler

• Tam ve parsiyel protezler
• Kırık protez tamiri
• Metal destekli porselen kron (belirli şartlarda)

Fark Ücretleri

Özel kliniklerde

• %200’e kadar fark ücreti talep edilebilir.

Devlet hastanelerinde

• Fark ücreti özel kliniklere göre daha düşüktür.

Engelli Çocuklar İçin Diş Tedavisi Hakları

18 yaş altı tüm çocuklarda:

• Ücretsiz diş tedavisi
• Flor uygulaması ve koruyucu hizmetler
• Ortodonti (belirli durumlarda)
• Sedasyon ile tedavi

Ayrıca özel gereksinimli çocuklar için

• Pedodonti klinikleri
• Sessiz, loş ve uyumlu ortamlar bulunmaktadır.

Diş Tedavisinde Refakatçi Hakkı

Engelliler:

• Tüm hastane faaliyetlerinde refakatçi ile birlikte muayene hakkına sahiptir.
• Sedasyon işlemlerinde refakatçi zorunludur.

Hangi Kurumlara Başvurabilirsiniz?

• Devlet Hastaneleri – Diş poliklinikleri
• Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri
• Üniversite Hastaneleri – Çene cerrahisi bölümü
• Evde Sağlık Hizmetleri Birimi
• Belediyelerin Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri
• Aile Sağlığı Merkezleri – Yönlendirme ve kayıt işlemleri

Gerekli Belgeler

Başvuru sırasında genellikle şu belgeler istenmektedir.

• Engelli raporu (%40 ve üzeri)
• Kimlik kartı
• Varsa engelli kimlik kartı
• SGK provizyon bilgisi
• Evde hizmet için: sağlık durumunuzu açıklayan kapsamlı rapor

Sonuç:

Engelli bireylerin diş tedavisine erişimi Türkiye Cumhuriyeti Devletin de geniş haklarla güvence altına alınmıştır. Ücretsiz tedaviler, öncelik hakları, sedasyon ve genel anestezi ile diş tedavisi, evde bakım hizmetleri gibi birçok imkân bulunmaktadır.

Sağlık Hizmetleri kategorisindeki tüm yazılarımıza BURADAN ulaşabilirsiniz.

Bizlere ulaşmak için İletişim